Orpheus Magazine: Afrique en Cirque viert het Afrikaanse leven

Hier blijf je niet bij zitten

Met Kalabanté’s Afrique en Cirque gaat het dak er bij ons af. Figuurlijk. Deze bijzonder energieke show spot met de zwaartekracht en de flexibiliteit van het menselijk lichaam. Reis mee naar het West-Afrikaanse Guinee, op de ritmes van Afro-Jazz, de kora, de djembé en de doundoun. Probeer maar eens op je stoel te blijven zitten!

Menselijke piramides, halsbrekende grondacrobatiek, beukende drums, spetterende muziek en onvermoeibare dansers. Het komt allemaal uit de artistieke koker van Yamoussa Bangoura. “Nee, en al helemáál niet met dieren natuurlijk,” lacht hij aan de telefoon vanuit Montreal, Canada als hem wordt gevraagd of West-Afrikaanse landen circus kennen zoals wij in Europa.

De veelzijdige muzikant, danser, acrobaat, oprichter en leider van Kalabanté vertelt dat er wel rondreizende gezelschappen van acrobaten, vuurvreters, jongleurs en magiërs bestaan. “Maar dat noemen we geen ‘circus’. We hebben er eigenlijk niet echt een woord voor zoals jullie.” 

Het alledaagse leven als circus

Afrique en Cirque komt dan ook voort uit zijn waarnemingen van mensen op straat en op de markten. “Ik zat als tiener elke zondag voor de tv, waarop Europese en Noord-Amerikaanse circusshows werden uitgezonden. Ik keek met mijn broers en mijn vrienden en ik raakte erdoor betoverd. En met die beelden in mijn hoofd begon ik mijn omgeving te observeren. Ik zag dat er in het alledaagse leven van mensen elementen van circus zitten. Ik zag mensen jongleren met mango’s, ik zag acrobatische bewegingen, ik hoorde zingen. Het had een magische uitwerking op me.”

Achter zijn droom aan

De in de Guineese hoofdstad Conakry geboren Bangoura verliet op jonge leeftijd het ouderlijk huis en ‘liep achter zijn droom aan’. Sloot zich als acrobaat aan bij het Guineese gezelschap Baobab, waarmee hij op wereldtournee ging en werd ‘ingelijfd’ door Circus Eloïze uit Montreal, ook de geboortestad van Cirque du Soleil. Het werd zijn thuisstad. Hier ontstond zijn eigen Les Productions Kalabanté. Zijn vaderland en West-Afrika barsten van de talenten op muzikaal, acrobatisch en dansgebied. Die haalde Bangoura naar Canada. “Ik wilde een eigen gezelschap, met shows die de levendige, energieke West-Afrikaanse cultuur uitdragen. We zijn schatplichtig aan het wereldberoemde Guineese gezelschap Les Ballets Africains dat ons daarin voorging.” (Yamoussa trainde en werkte als danser met Les Ballets Africains)

Dé Afrikaan bestaat natuurlijk niet

“Ja, onze show laat een ander Afrika zien. Mijn échte Afrika. Ze viert het Afrikaanse leven, de energie van een nieuwe generatie, het potentieel van het continent. De show geeft óók een tegengeluid. Ik bedoel: hoe vaak wordt Afrika nog steeds enkel en alleen geassocieerd met honger, armoede, oorlogen en ellende. Jazeker, die zijn er óók. Maar Afrika bestaat uit vele landen en dé Afrikaan bestaat niet, net als dé Europeaan niet bestaat.”

Is er een limiet aan het menselijk lichaam?

Kalabanté’s show komt nu voor het eerst naar het Europese vasteland. Afrique en Cirque was al wel te zien in Groot- Brittannië en in vele landen over de hele wereld. Met overal laaiend enthousiaste reacties en toprecensies. Een kleine greep: ‘Afrique en Cirque is een belevenis waarbij je ogen te kort komt. Het is circus zoals je nog nooit hebt gezien, waarin elk talent op het podium mag uitblinken. Geluiden en projecties brengen je naar de straten, pleinen, de vismarkt. De choreografieën van Bangoura en de live band zorgen voor een sfeer en een spanning die je op het puntje van je stoel laten zitten. De menselijke piramides zorgen soms voor hartverzakkingen.’

ʻʻMenselijke piramides, halsbrekende grondacrobatiek, beukende drums, spetterende muziek en onvermoeibare dansers.ʼʼ

Speciale vermeldingen krijgt een van de acrobaten die zijn lichaam in posities brengt die menselijk gezien eigenlijk niet kunnen. ‘Je vraagt je bij het kijken verbijsterd af of er wel een limiet is aan wat je met je lijf kunt doen. Normaal gesproken is het menselijk lichaam daar niet op gebouwd’.

Yamoussa Bangoura combineert met Kalabanté in Afrique en Cirque traditionele West-Afrikaanse cultuur op indrukwekkende wijze met circus zoals wij dat kennen. Een recensent van een Australische krant schreef: “Een topavond. Alleen jammer van die stoelen in de zaal.”

Programmeur Nicky van Rossum: “Op het Edinburgh Festival 2023 maakte ik kennis met Kalabanté, een gezelschap met een voorstelling zo vól energie, passie en talent dat ik gelijk dacht: dít moet Apeldoorn zien! Tijdens de programmeursnabespreking bleek dat ik niet de enige was die zo enthousiast was. We besloten om de krachten te bundelen en een bekend Nederlands impresariaat te vragen of zij wilden helpen een tournee te organiseren. Het o.a. in buitenlands aanbod gespecialiseerde IMPACT Entertainment heeft dit vervolgens voor elkaar gekregen, waardoor Kalabanté deze winter voor het eerst voet zal zetten op Nederlandse grond! Laat je dus verwonderen door de krachtige acrobaten en musici tijdens Afrique en Cirque!”