Orpheus Magazine: Surrealistische reis door beweging en technologie

Sensing Bodies

Zin in een overweldigende ervaring? Een trip zonder dat er een pilletje aan te pas komt? Zin in een kijkje in het theater van de toekomst? Dan is de voorstelling van het Utrechtse dansgezelschap SHIFFT dé tip voor jou!

SHIFFT, dat we kennen van de dansvoorstellingen over de mens van de toekomst, gaat in 2025 samenwerken met SoulCypher, het gezelschap van bewegingskunstenaar en choreograaf Ruben Chi. Tel daar de inbreng van multidisciplinair kunstenaar Bob Sizoo bij op, dan weet je dat dit grensverleggend theater oplevert!

Alles begon met de film Transcendance die Chi en Sizoo drie jaar geleden maakten en waarin de twee zichzelf die prangende vraag al stelden: is het mogelijk het menselijk lichaam te overstijgen, zit er een limiet aan ons kunnen? “Voor ons was het een open vraag. In de film zochten we het antwoord, maar eigenlijk kreeg vooral de vraag zelf een diepere betekenis”, zegt Bob Sizoo. “In het duet, de communicatie tussen mens, natuur en machines, waren de lichamen van dansers niet langer als zodanig herkenbaar. Het werden eerder lichtpuntjes. Dat levered ongekende vrijheid op maar wierp ook een nieuwe vraag op: waar ligt de essentie van dans in het natuurlijke, dus los van alle technologie?”

In samenwerking met AI-expert Nikzad Arabshahi en Innovation:Lab Theater Utrecht ontwikkelden Sizoo en Chi een prototype dat te zien was tijdens de Nederlandse Dansdagen. “Maar nu gaan we met SHIFFT verder en nemen we publiek mee in de stappen die we maken”, zegt Sizoo. “We pellen de subtiele artistieke lagen af die een nieuwe dimensie blootleggen. Het mooie vind ik dat publiek geen VR-bril of pilletje nodig heeft om die hallucinerende ontdekkingsreis op de voet te volgen en met de nieuwe werkelijkheid kennis te maken.” Met hulp van technologie gaan de dansers in SHIFFT een duet met zichzelf aan. Daarin wordt de gedigitaliseerde ideale versie van henzelf steeds meer zichtbaar. Een versie die menselijke beperkingen overstijgt. “Technologie houdt ons een soort Spiegel voor, leert ons hoe we bewegen. Maar willen we die kant op of blijven we toch liever bij onze werkelijkheid? Voor het eerst is die zoektocht op de vloer te zien”, belooft Sizoo.

Ruben Chi: “Het brengt ons terug naar wat de essentie van dans is. En precies dat is waarin dit stuk ook schuurt. Want is dans met versterking van technologie vooruitgang of zet het ons verder af van wat de betekenis van dans voor ons is? Dat stukje menselijkheid vooral, onze kwetsbaarheid? Jezelf zo’n vraag stellen is een mooie ontwikkeling, het brengt ons terug naar de kern.”

Is dit slechts het begin, zien we straks vaker AI in combinatie met (dans)kunst? Ruben Chi denkt van wel: “Kijk om je heen, daar vind je het antwoord. We leven in een tijd waar technologie niet meer weg te denken is en ons soms zelfs begint in te halen. Het is niet dat ik me erop verheug, maar wel de realiteit; een interessant veld vooral waarin mogelijkheden en onbekendheden zitten. We staan pas aan het begin van deze ontwikkeling, we moeten het vooral als spiegel zien van ons mens-zijn.”