Orpheus Magazine: Stef Bos maakt tijd om stil te staan
Stef Bos, wereldburger, reiziger in muziek, zanger van de tijd, altijd op zoek naar de diepere betekenis van het leven en die daarvan de schoonheid en de lelijkheid bezingt. De dichter die zijn bestaan, zijn verlangens, dromen, compassie, twijfels, angsten, de liefde, zijn verdriet en vreugdes omzet in liedteksten die zich in je hoofd en hart nestelen. Zijn stem dwingt tot rust en luisteren. Stef Bos, 63 jaar, kan zich geen leven zonder podium voorstellen. Tijd om stil te staan heet zijn nieuwe theaterconcert.
We treffen hem in uiterst relaxte toestand, een paar uur voor aanvang van een theaterconcert. “We gaan het toch ook even over Apeldoorn hebben hè?” vraagt hij als we voorstellen het over de grote thema’s in zijn liedjes te hebben. Want Stef Bos en Apeldoorn, die gaan samen heel ver terug. “Elke keer als ik er kom rijd ik even langs het geboortehuis van mijn vader. Het huis van Opa Gerrit Bos aan de Langeweg. Ik groeide op in Veenendaal, in een christelijk milieu en op zondag, na de kerkdienst, gingen we heel vaak naar Opa Bos. Over de Veluwe, langs Hoenderloo, en dan via de Loolaan langs De Naald naar de Langeweg. Een wereldreis. Het heeft me gevormd, mijn beeld van de wereld en mijn perspectieven bepaald. Als ik een boom of een bos beschrijf in een lied, dan denk ik daarbij niet aan jungles waar ik ben geweest of Zuid-Afrika, mijn tweede vaderland, maar dan zit de Veluwe in mijn hoofd.” Toen zijn vader oud was, is Stef nog eens met hem nog eens teruggegaan naar het huis aan de Langeweg. “We sloegen op de Loolaan de hoek om bij het hotel dat in zijn jeugd Hotel Bloemink heette. Ik zag die dag het jongetje dat hij ooit was.”
De waarheid die je zocht
En, die je nooit hebt gevonden
Ik zoek haar ook en tevergeefs.
Zolang ik leef
Want papa, ik lijk steeds meer op jou
(Stef Bos; Papa)
Een lied is een huis, zegt hij, als we onherroepelijk bij Papa, aankomen, het lied waarmee hij in 1991 zijn doorbraak als zanger en liedschrijver beleefde. “Je trekt erin, je denkt het na jaren wel te kennen, maar dan blijkt het nog een zolder en een kelder te hebben, die je nooit echt goed hebt verkend.” Papa ontbreekt in geen enkele voorstelling van Stef en dat is bewust. Hij noemt het een van de ‘sleutelliederen’ van zijn leven. “Mijn leven is een lied en Papa is daarvan het refrein, zeg ik vaak. Ik móet het zingen en het is in al die jaren, zeker na de dood van papa tien jaar geleden, tot volle wasdom gekomen. Het is ook geen lied van ‘verwijdering’, integendeel. De allerlaatste regel is ‘Papa, ik hou steeds meer van jou.’ Dáár gaat het om, dat is dé zin, de essentie. In de loop der jaren is de rest bijna bijzaak geworden, de aanloop naar die zin die zovelen van ons zo moeilijk over de lippen kunnen krijgen.”
Volg niet de aangegeven richting
Volg niet de route die je kent
De omweg is veel mooier
Je ziet meer langs een weg
die je niet kent
(Stef Bos; De Weg)
“Ik kom uit een progressief christelijk nest en ik liet het achter me. Mijn vader zei: ‘prima, maar dan wil ik weten waar je wél in gelooft’. Dat was de goede manier om me naar buiten te sturen, de wereld in. Ik ben altijd op zoek geweest naar het geheel waarvan ik deel uitmaak. Wat is mijn plek? Daar gaan heel veel van mijn songs over. De Weg is ook zo’n sleutellied. Het gaat over hoe ik in het leven sta, hoe ik op weg ben, nieuwsgieriger met de jaren, steeds beter begrijp waar het allemaal om draait. In Zuid-Afrika leerden de muzikanten me: ‘muziek is je voorouders een stem geven’. Ik zie steeds beter het grote geheel waarvan ik deel uitmaak en dat ik de energie van mijn ouders en grootouders doorgeef. Ons collectief bewustzijn drijft op onze voorouders.”
Tot een aantal jaren geleden was een middelgrote theaterzaal nog groot genoeg en kon je vaak last minute nog wel een kaartje voor Stef Bos bemachtigen. Dat is inmiddels veranderd. Voorgaande theaterseizoenen stond hij in Orpheus in een stijf uitverkochte grote Hanoszaal. “Mijn deelname aan het tv-programma Beste Zangers, waarin Sanne Hans (Miss Montreal) mijn Door de wind schitterend zong, is daar wel debet aan. Een lied dat, let wel, nog vóór Papa is geschreven in 1989. Het was de Belgische inzending voor het Eurovisiesongfestival. Is dit nu later, dat nu ook door een groot publiek is opgepikt, stamt ook uit die tijd. Ik stond na Beste Zangers ineens in Ahoy voor vijfduizend mensen. Leuk voor een keer, maar ik wil weer gewoon naar Zutphen, Deventer en Apeldoorn. Daar ben ik op mijn plek.”
UITgelicht!
Stef Bos woont met Zuid-Afrikaanse echtgenote en drie kinderen afwisselend in Kaapstad en in Vlaanderen. Zijn kinderen volgen zowel Zuid-Afrikaans als Vlaams onderwijs. Dat gaat prima, zegt de zanger. “Het is chaos, maar wel interessante chaos”.