Orpheus Magazine: Tijdloze klassiker over liefde, zelfbeeld en maatschappelijke druk
Orpheus Magazine sprak Jeroen Spitzenberger over zijn nieuwste rol. Hij heeft er zin, er is genoeg uit te halen. Plezier vooral. “Cyrano is een prachtig figuur om te spelen. Een tragische antiheld die gefixeerd is op dat ene gebrek: die enorme kokkerd. Ondertussen is hij een taalvirtuoos, een romanticus die als geen ander met woorden speelt en gevoelens kan verwoorden. Ik vind ‘t een briljante metafoor, zo’n neus die een schaduw vooruit werpt. Precies die kant, die kwetsbaarheid en dat menselijke herkennen we allemaal. Cyrano laat zien hoe we naar onszelf kijken via de ander. Niet vanuit onze eigen norm maar vanuit die van anderen. En daarbij gaan we volstrekt voorbij aan onszelf.”
Hiermee heeft Spitzenberger meteen het tijdloze van het verhaal te pakken. De vraag vooral: hoe ziet de ander mij, voldoe ik aan het ideaal en aan schoonheid waar alles om draait? Tekstschrijver Jibbe Willems bewerkte de klassieker en trekt deze naar onze tijd met evenveel souplesse en spitsvondigheid in taal als het origineel bezat. Twijfel je over datering? Niet doen! Het verhaal, het plot; het is helemaal van nu, pijnlijk actueel zelfs.
Kijk mij eens
Cyrano is niet alleen een liefdesverhaal, het gaat vooral over ons zelfbeeld en de druk van de maatschappij. Hoeveel moeite doen we om onze schoonheid, succes en populariteit te etaleren? “In een tijd waarin sociale media de perceptie van ons ideaalbeeld beïnvloeden draait alles om liken en geliked worden. Cyrano laat zien dat het niet om AI of filters op je Instagram draait, maar dat slechts één ding telt: echt menselijk contact. Het is een stuk dat de vraag stelt of we in dit stadium nog tot echt contact in staat zijn. Durven we onszelf nog echt te tonen? Het zijn vragen waarvan ik denk: laten we daar op z’n minst ons best voor doen!”
In zo’n klassieker de hoofdrol spelen is een cadeau, zelfs voor Spitzenberger die al in zoveel gedaanten transformeerde. Hoewel hij niet in definities van ‘droomrollen’ denkt, was hij meteen ‘in’ toen hij gevraagd werd. Vanwege het even briljante als tragische karakter van Cyrano, maar ook met het oog op het creatieve team dat regisseur Jasper Verheugd samenstelde. Met Jibbe Willems dus, maar ook met decor- en kostuummaker Joris van Veldhoven, producent Inge Bos en componist Fons Merkies. “Een klassieker in handen van dit team? Dan weet je: dit belooft wat! Daar hou ik van, stukken die écht verrassen. Ik doe niet veel toneel meer. Op tour gaan is zwaar en het vraagt veel van me, ook omdat ik andere projecten heb op tv en in film. Ik ben kritischer en kies alleen nog producties waarvan ik op voorhand voel: dit is alles waard. Cyrano is er zo een.”
Muziek, live gespeeld en gezongen
Niet te missen element in deze nieuwste bewerking is muziek, passend bij de signatuur van regisseur Jasper Verheugd. Hij koos voor Fons Merkies die met meer dan honderd producties op zijn naam misschien wel de meest productieve filmcomponist van Nederland is. Dit keer wordt het een heuse theaterklassieker waarin Merkies zich vastbijt. Op het podium wordt straks live gespeeld en gezongen, wellicht ook door de acteurs. Spitzenberger noemt de zoektocht naar de juiste klanken, zinnen en woorden ingewikkeld en spannend. “Werkt de taal nog, is die nog van nu? Zijn de grappen van toen nog leuk, komen ze binnen? Het wordt een mooie mix, laat dat maar aan het team over. Uit ervaring met Jibbe, waarmee ik eerder samenwerkte voor De Kersentuin van Tsjechov, weet ik dat hij als geen ander in staat is om van het origineel, de kwaliteit van dit klassieke werk, iets heel eigens te maken. Geestig en herkenbaar voor publiek van nu. Inclusief jongeren, juíst jongeren hoop ik. Wat mij betreft kinderen vanaf twaalf jaar. Omdat dit ook hen een kans biedt kennis te nemen van een klassieker als Cyrano. Maar nog meer omdat dit een verhaal is over identiteit, over hoe je naar jezelf kijkt. Daarover mogen we allemaal wel iets meer nadenken vind ik. Hoe houd je meer van jezelf over? En moet je niet eerst beginnen met tellen van je zegeningen? Dat is moeilijk. Misschien wel het moeilijkst voor veertienjarigen en hun ouders.”
UITgelicht!
Cyrano is een komedie vol muziek, passie en poëzie. Een elfkoppige topcast van acteurs en muzikanten trekt de klassieker naar het nu, voor je het door hebt ben je getuige van een razend pannende liefdesdriehoek. De charmante en eigenzinnige meesterdichter Cyrano (Jeroen Spitzenberger) verbergt zijn liefde voor Roxanne (Shelley Bos) vanwege zijn opvallende lelijke neus. Hij smeedt echter een plan om de knappe Christian (Keanu Visscher) te laten schitteren in de strijd om Roxannes hart.